Yakın Doğu Üniversitesi’nde KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın katılımıyla düzenlenen “Kıbrıs’ın Deprem Gerçeği ve Yapılması Gerekenler” panelinde KKTC’nin depreme nasıl hazırlanması gerektiği ile ilgili muhteviyatlı bir yol haritası oluşturuldu.
Depremle mücadelede KKTC’nin yol haritasını belirlemek amacıyla düzenlenen panelin açılış konuşmalarını Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Yakın Doğu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Gürkan Yağcıoğlu, Yerbilimleri Odası Başkanı Oğuz Vadilili ve Yakın Doğu Üniversitesi İnşaat ve Çevre Mühendisliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hüseyin Gökçekuş gerçekleştirdi.
“Rum lider Nikos Hristodulidis’e afet konusunda güç birliği yapmayı tavsiye ettim”
Panelin açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, depremlerde yaşadığımız birçok acıyı aynı anda tecrübe ettik. On binlerce insan hayatını kaybetti. Gazimağusa’daki şampiyon meleklerimizin kaybı hepimizi derinden sarstı. Herkesin tekrar başı sağ olsun dedi. Cumhurbaşkanı Tatar, “Böylesine önemli bir panelin düzenlenmesi herkes için yararlı olacaktır. Cumhurbaşkanlığı olarak, farklı komitelerimizin desteği ile Prof. Dr. Cavit Atalar’ın liderliğinde depremle ilgili çalışmaları aktif bir şekilde sürdürüyoruz” ifadelerini kullandı. Depremin önlenebilir bir doğal afet olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Tatar, artık hiçbir şekilde taviz verilemeyeceğini vurguladı. Hızla gelişen teknoloji ve bilimin doğru şekilde kullanılmasıyla, binalar, zemin etüdü ve yapı malzemeleri hızla kontrol altına alınmalıdır. Bizler kendi tedbirlerimizi alarak insanlarımızı korumak zorundayız. Geçenlerde Rum lider Nikos Hristodulidis’le bir araya geldim ve deprem konusunda iş birliği yapmayı önerdim. Depremin geçmişte Güney Kıbrıs’ta daha etkili olduğu göz önünde bulundurulursa, birbirimize nasıl yardımcı olabileceğimizi düşünmemiz gerektiğini dile getirdim..
“Adamızın jeolojik yapısını ve taşıdığı deprem riskini doğru tespit etmemiz gerekiyor.”
Kıbrıs Türk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, konuşmasında Adıyaman’a giden gençlerimiz, aileleri ve öğretmenleriyle birlikte farklı şehirlerde meydana gelen depremlerde de hayatını kaybeden birçok vatandaşımız için üzüntüsünü dile getirdi. Ölen insanlarımıza Allah’tan rahmet, yaralılara da acil şifalar diledi. KKTC’nin deprem riskiyle mücadele etmek için bir yol haritası oluşturmak amacıyla bir araya geldik. Doğru zemin analizleri ve bilimsel yapı mühendisliği ile, yaşanabilecek en büyük depremlere dayanıklı binaların inşa edilmesi, mevcut yapıların analiz edilerek güçlendirme ihtiyaçlarının belirlenmesi ve güçlendirme işlemlerinin tamamlanması en önemli hedefimizdir. Olası bir deprem felaketinin en az hasarla atlatılabilmesi için, ülkemizin jeolojik yapısını ve taşıdığı deprem riskini doğru bir şekilde belirlememiz gerekiyor diye belirtti.
“Felakete dönüşüp dönüşmemesi aldığımız önlemlerle doğru orantılıdır”
Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Gürkan Yağcıoğlu ise depremin bir doğal olay olduğunu ve bir felaket olmadığını belirtti. Yağcıoğlu, depremin felakete dönüşüp dönüşmemesinin, aldığımız önlemlerin ne kadar önemli olduğuyla ilgili olduğunu söyledi. Doğal bir olay tek bir hatayla felakete dönüşmez. Uzun süreli ve sistematik hatalar zinciri ancak bu şekilde ağır sonuçlar doğurur. Gerekli tüm kurumların ve projelerin denetimden geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Yağcıoğlu, disiplin ve sorumlulukla hiçbir sorunun üstesinden gelinemeyecek bir durumun olmadığını belirtti. Görevlerimizi en kısa sürede yerine getirmemiz gerekiyor.
“Yapı denetimini bir an önce yasal mevzuat haline getirelim”
Yerbilim Mühendisleri Odası Başkanı Oğuz Vadilili konuşmasında, 6 Şubat tarihinde yaşanan deprem hepimiz için büyük bir acı kaynağı oldu. Ancak, bu acı olayın gelmesi önceden tahmin edilebilirdi. ”Gerekli önlemleri almadığımız sürece depremler sebebiyle yaşayacağımız kayıplar devam edecektir. Bilimsel verilere dayanarak ülkemizdeki riskli alanları takip ediyor ve halkımızı uyarmaya çalışıyoruz. Bilime güvenmek gerektiğini vurgulayan Başkan Oğuz Vadilili, Yerbilim Mühendisleri olarak ülkemizde meydana gelebilecek tehlikeleri devletimize bildiriyor ve bu konuda gerekli çalışmaları yapmaya devam ediyoruz. Yapı denetimi mevzuatının bir an önce yasalaştırılması gerektiğini söyleyen Vadilili, eğer depremleri felaket boyutunda yaşamak istemiyorsak, yapı denetimine önem vermeliyiz.” şeklinde konuştu.
“Kıbrıs bir deprem adasıdır”
Panelin ilk oturumunda Kıbrıs ve Deprem” konusunda sunum gerçekleştiren Yerbilim Mühendisleri Odası Lideri Oğuz Vadilili, Kıbrıs haritası üzerinde deprem bölgeleri hakkında bilgi paylaştı. Trodos ve Beşparmak Dağları, kayalık zemin sebebiyle doğal olarak depremden en az etkilenecek bölgelerdir. Adanın Kuzeyinde Mesarya Ovası Bölgesi ve kıyı kesimleri ise depremden daha fazla etkilenecek alanlar olarak kabul ediliyor. Güneye doğru genişletildiğinde Limasol ve Larnaka sahilleri de dahil edilebilir, dedi. Kıbrıs’ın tam olarak deprem adası olduğuna vurgu yapan Oğuz Vadilili, Kıbrıs yayı dediğimiz fay zonu, adanın batısı ve güneybatısındaki 35-40 derece eğimiyle son derece aktiftir. Baf bölgesi bu noktada önemlidir. Ölçüm yapılabilen dönemde bu zon üzerinde 6 ve üzeri büyüklükte 9 deprem kaydedildi. Dalma-batma zonunun güney doğu ve doğu segmentini oluşturan Limasol – Larnaka deniz alanı ve Hatay üçlü kavşak arası kısmında ise eğim 20-25 derecedir. Bu eğim farkından dolayı bu kısımdaki depremler son 100 yıllık dönemde ölçülebilir bir öneme sahip değildir. Ancak tarihte geriye gittiğimizde paleosismoloji bilgisi ile bu bölgede de çok büyük depremler yaşandığı bilgisini görüyoruz. Bu nedenle son 100 yıllık verilere bakarak bu bölgede riskin düşük olduğu sonucunu çıkarmak tehlikelidir, ifadelerini kullandı.
”KKTC’yi kesen, Girne-Misis zonunda yer alan Değirmenlik Fayı ve buna paralel gelişen Dardere fayına da değinen Vadilili, Bu faylar da ana faylar arasında yer alıyor. Belki binlerce yıl süren tekrarlama periyotlarına sahip olabilirler, ancak diri fay olarak kabul edilmelidirler dedi.
Mevcut haritalarda Kıbrıs’ta ölçülen depremlerin güney bölgesinde daha büyük olduğunu belirten Oğuz Vadilili, Kıbrıs adası için deprem ivme haritalarının tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti. Bu konu oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı
“Hangi bölgelerin riskli olduğu daha net bir şekilde belirlenebilir.”
İnşaat ve Çevre Mühendisliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hüseyin Gökçekuş ise Kıbrıs adasının da deprem gerçeği ile karşı karşıya olduğunu ve Kıbrıs’ın tarihine baktığımızda önemli depremler yaşandığını ve bölge olarak Salamis, Baf, Mağusa ve Larnaka’nın etkilendiğini vurguladı. Prof. Dr. Gökçekuş “Kıbrıs için deprem olmaz diyemeyiz ve olduğu zaman ise yıkıcılığını bilemeyiz. Zaman kaybetmeden birçok farklı bilim dalından birçok uzmanı biraraya getirerek, sismik risk kaymasının yeniden değerlendirilmesi gerekiyor. Böylelikle hangi bölgelerin riskli olduğunu daha net bir şekilde belirlenebilir” dedi.
Yapıların depreme karşı dirençlerinin analiz edilmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Gökçekuş, Yapı Malzemeleri ve Zemin Mekaniği Laboratuvarı’nı kamunun ve halkın kullanımına da açtıklarını hatırlatarak, “Mevcut yapıların sağlamlığını değerlendirmeye kampüsümüzde bulunan binalarla başladık. Karot makinesi ile yapılardan aldığımız numuneleri laboratuvar ortamında basınç testlerinden geçirerek dayanıklılığını ölçüyoruz. Bütün verileri ilgili bilgisayar yazılımları ile analiz ederek binaların güçlendirilme ihtiyaçlarını belirliyoruz” ifadelerini kullandı.
